Uniek ID

RM31612

naam gebouw

Kerk van Noordbroek

Rijksmonumentnummer

31612

algemene beschrijving muurschilderingen

nl Ca. 1350: wit gepleisterde wanden met in koor en dwarspand figurale en ornamentale schilderingen, imitatie-baksteen en decoratieve band op gewelven, ornamentale beschildering bogen, kapitelen en ribben (1-8); ca. 1488 figurale en ornamentale beschildering van het dichtgezette venster van de koorsluiting, gewelven koor, schip en zuidwand zuiderdwarspand (9-14); ca. 1570 decoratie van het vieringgewelf en rondom het koorvenster (15); 1599 herstel vieringgewelf (16) op westelijk gewelf deel beschildering uit 1809 (17). Na gedeeltelijke ontdekking in 1908 verdere blootlegging en restauratie 1968-1974. (bron:Q122982902)

dit gebouw elders, url of uri

http://www.wikidata.org/entity/Q2476281

https://www.reliwiki.nl/index.php?title=Noordbroek,_Noordersingel_1_-_Protestantse_Kerk

https://www.groningerkerken.nl/nl/kennisbank/kerken/N/108/noordbroek-kerk-noordbroek

https://kennis.cultureelerfgoed.nl/index.php/Monumenten/31612

https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/31612

plaats waarin het gebouw ligt

Noordbroek

Heeft huidige functie

Kerk / Protestantse Kerk

Type verwarming

electrische kachel

Type verwarming sinds (jaartal)

1976, electrische vloerverwarming onder de banken

Ingevoerd door

Aafje OUOU

gebouw beschreven in bron

Oost-Groningen

De Noord-Nederlandsche schilderkunst

De Nederlandse Hervormde Kerk te Noordbroek

Groninger gedenkwaardigheden : teksten, wapens en huismerken van 1298-1814

Groninger kerken en hun schilderingen

Kleurhistorisch onderzoek Noordbroek

Alle middeleeuwse kerken. In Groningen en Drenthe

Bouwgeschiedenis

Kruiskerk met recht gesloten koor 1ste helft 14de eeuw, vóór 1488 gewelf koor sluiting door houten zoldering met schijnribben vervangen en centraal koorvenster grotendeels dichtgemetseld.

Restauratiegeschiedenis

1907; Eerste vermelding ontdekking gewelfschilderingen in het koor (laatste oordeel). Onbekend door wie gerestaureerd. Tussen 1968 en 1974 grondige restauratie van het hele gebouw. Schilderingen op gewelven en wanden werd blootgelegd en gerestaureerd door Jelle Otter/Helmer Hut.

Schadegeschiedenis

Door de ligging van de kerk heeft het gebouw zeker verschillende watervloeden doorstaan waardoor er een verhoogd zoutgehalte aanwezig is in de muren. In het verleden is er veel scheurvorming ontstaan door o.a. verzakkingen. Het gewelf van de koorsluiting moest worden afgebroken en vervangen voor een houten gewelf. In de jaren '70 is weer een stenen gewelf gereconstrueerd. in 1938 vond een binnenbrand plaats die zijn sporen heeft achtergelaten. Sinds de jaren'80 heeft het gebouw te lijden door aardbevingen als gevolg van de gaswinning. Het vele cement wat tijdens vorige restauraties in het gebouw is beland (vooral op bijna alle wanden) heeft een ongunstig effect op de vochttransporten.