kerk van Garmerwolde

Item

Uniek ID
RM9780
naam gebouw
kerk van Garmerwolde
Rijksmonumentnummer
9780
algemene beschrijving muurschilderingen
nl Kort na bouw baksteenimitatie op gewelven (niet in het zicht). Begin 16de eeuw op muren en gewelven laat-gotische figurale schilderingen op witte pleisterlaag (1-12), ingekaderd door natuursteen-imitatie, ornamentale ranken en bloemmotieven met groteske elementen, mogelijk in twee verschillende perioden kort na elkaar uitgevoerd. Verder gordijnschildering op oostwanden dwarspand (13) en drie wijdingskruisen, waarschijnlijk 16de-eeuws (14). Schilderingen sterk reconstruerend hersteld tijdens kerkrestauratie 1941-1944. (bron:Q122982902)
plaats waarin het gebouw ligt
Garmerwolde
Heeft huidige functie
Cultureel en maatschappelijk
Type verwarming
cv
Type verwarming sinds (jaartal)
1944?
Ingevoerd door
Aafje OUOU
Bouwgeschiedenis
Kruiskerk met recht gesloten koor en koepelvormige gewelven, alsmede vrijstaande toren 3de kwart 13de eeuw. Schip gesloopt 1859.
Restauratiegeschiedenis
Tussen 1941 en 1944 werden de schilderingen ontdekt, blootgelegd en gerestaureerd door Gerhard Jansen. In 2013 heeft een tweede conservatieronde plaatsgevonden door OUOU restauratoren. Bij alle schilderingen zijn onthechte delen vastgezet. Retouches van Gerhard Jansen zijn grotendeels intact gebleven op enkele na. Tijdens de conservatie zijn er een minimaal aantal bevingsscheuren hersteld.
Schadegeschiedenis
Grote zoutbelasting in de wanden door de vele watervloeden afgelopen eeuwen. Op het moment van restauratie in de jaren '40 verkeerde de kerk waarschijnlijk lange tijd in verwaarloosde toestand. Na afronding van deze restauratie was het gebouw vermoedelijk nog lange tijd zeer vochtig. Dit verklaart de enorme vochtverkleuringen en zwarte schimmelaanslag in de restauratie pleister- en verflagen. Er huizen verschillende vleermuiskolonien rondom de kerk waardoor er op het metselwerk in de kap zeer veel vleermuizenpoep aanwezig is.
Item sets
Groningse kerken

Linked resources

Items with "gebouw waarin muurschildering zich bevindt: kerk van Garmerwolde"
Title Class
1 Annunciatie; banderollen met,Ave gratia plena' en ,Ecce ancilla d[omi]ni'. Painting
10 grotesken en ranken. Painting
11a uit griffioen en draak samengestelde fabeldieren. Painting
11b uit griffioen en draak samengestelde fabeldieren Painting
12a wapenschilden. In aansluitende gewelfzwikken wapenschilden met huismerk en bouw gereedschap. Painting
12b wapenschilden Painting
13a geschilderd gordijn met laat-gotisch patroon. Painting
13b geschilderd gordijn met laat-gotisch patroon. Painting
13c geschilderd gordijn met laat-gotisch patroon. Painting
13d geschilderd gordijn met laat-gotisch patroon. Painting
14a wijdingskruis noord Painting
14b wijdingskruis zuid Painting
15 tekstbanderol met ranken Painting
16 mensfiguren met ranken Painting
17 ranken met vis menskop Painting
18a ranken met vazen Painting
18b ranken met narren Painting
18c ranken met mensfiguren Painting
19 geschilderd gordijn en lambrisering Painting
2 Geboorte van Christus (type,Adoravit quem genuit'), met herders, os en ezel. Painting
3 Aanbidding der Koningen. Painting
4 Dood en Tenhemelopneming van Maria in aanwezigheid apostelen; engelen dragen haar ten hemel; in boek signatuur schilder: Joannis / me fecit' (Johannes heeft mij gemaakt). Painting
5 Gebed op de Olijfberg. Painting
6 Christus voor Pilatus met wetsrol en rechterstaf. Painting
7 Kruisiging met Maria en Johannes de Evangelist. Naast Maria knielende stichtersfiguur met onleesbare banderol. Painting