-
Uniek ID
-
RM24525
-
naam gebouw
-
Johanneskerk te Britsum
-
Rijksmonumentnummer
-
24525
-
algemene beschrijving muurschilderingen
-
Wijdingskruis, een zeer fraaie Mariaschildering en bijzondere en kleurrijke schilderingen in het koor. De schilderingen worden gedateerd dertiende eeuws of rond 1300.
Naast de rondboogstaven van de gewelfconstructie in het koor is baksteenimitatie geschilderd die bestaat uit rode vlakken en witte voegen. Gezien de vorm en grootte van de geschilderde bakstenen lijkt deze van latere datum te zijn dan de baksteenimitatie behorende tot het sacramentshuisje. De baksteenimitatie naast de rondstaafboogribben is een typisch gotisch decoratie- element. Mogelijk stamt deze uit de wit-roodperiode, een kerkinterieurstijl in het noorden van Nederland die ongeveer in 1425 begon en een eeuw duurde. De rondboogstaven zijn aan beide lengtezijden beschilderd met okerrode karteltandmotieven. Bovendien is over het midden van de rondboogstaven een gele band aangebracht met aan elkaar geschilderde Andreaskruizen. (bron: Aldus is opgeschilderd. Middeleeuwse muurschilderingen in Friese kerken 1100 - 1600)
Bij de restauratie in 1998-'99 zijn bijzondere schilderingen gevonden uit circa 1270. In het schip bevindt zich een gewelfschildering van Maria met Kind in
een mandorla. De wanden van het koor tonen een rijk uitgevoerde passiecyclus van Christus en daarboven in de boogzwikken de corresponderende Oudtestamentische figuren.
(bron: Monumenten in Nederland. Fryslan.)
-
plaats waarin het gebouw ligt
-
Britsum
-
Heeft huidige functie
-
kerk
-
Bouwgeschiedenis
-
De Romaanse kerk bestaat uit een westwerk, een éénbeukig, drieëneenhalf traveeën diep schip en een inspringend rond gesloten koor. Het schip en het koor worden overspannen door licht spitsvormige gewelven uit de vroeg-gotische periode die rusten op licht spitsvormige muralen, voorzien van pilasters. Ook de gordel-tussen de gewelven zijn licht spitsvormig. Onder de muurbogen waar het huidige gewelf op rust, bevinden
Romaanse periode. De kerk is dus in een latere periode verhoogd en overwelfd. De gewelven, die overeenkomen met het koorgewelf van Bozum, stammen uit de dertiende eeuw. De noordmuur wordt met de zuidmuur verbonden door trekbalken. In de eerste travee bevindt zich de ingang met daarboven de orgeltribune.
In de negentiende eeuw is de kerk ommetseld waardoor het middeleeuwse karakter van het exterieur aan het oog is onttrokken.
-
Restauratiegeschiedenis
-
Tijdens een restauratie van de kerk in de jaren dertig werden de muren van het schip voorzien van een nieuwe pleisterlaag, waarvoor het oude pleisterwerk verwijderd werd. Tussen de brokstukken werden kleurresten aangetroffen van muurschilderingen. Helaas was het toen al te laat om de schilderingen te bewaren of om een idee te krijgen wat hier oorspronkelijk geschilderd was. Waarschijnlijk is schildering RM24525MU1 in de eerste travee alleen bewaard gebleven omdat dit muurvlak niet zichtbaar was voor de kerkganger en dus niet van een nieuwe pleisterlaag voorzien behoefde te worden.